-
1 су алу җайланмасы
гидротех. водозабо́р -
2 су
I сущ.1)а) вода́ || во́дный, водяно́йсалкын су — холо́дная вода́
кайнар су — горя́чая вода́
кайнамаган су — сыра́я вода́
агым су — прото́чная вода́
чишмә суы — ключева́я вода́
диңгез суы — морска́я вода́
газлы су — газиро́ванная вода́
минераль су — минера́льная вода́
кар суы — та́лая вода́
су процедуралары — во́дные процеду́ры
су тамчылары — водяны́е ка́пли
су тузаны — водяна́я пыль
б) первый компонент составных слов, соответствующий русскому водо-су үлчәгеч — водоме́р
су бүлгеч — водоотво́д
2) перен.; разг. вода́; пусто́е многосло́виекитапның яртысы су — полови́на кни́ги состои́т из воды́
3) вода́, водоём || во́дный; водяно́йтирән су — глубо́кая вода́
су кимәле — у́ровень воды́
су этеме — напо́р воды́
су өсте — во́дная пове́рхность
су юлы белән — во́дным путём
су тегермәне — водяна́я ме́льница
4) обычно мн.суларво́дытерриториаль сулар — территориа́льные во́ды
5) разг. река́, ре́чка (употр. с именем собственным)Ык суы — река́ Ик
Казан су — река́ Каза́нка
киң су — широ́кая река́
су ярларыннан чыкты — река́ вы́шла из берего́в
6) разг. сокашказаны суы — желу́дочный сок
җимеш суы — фрукто́вый сок
7) разг. раство́р, рассо́л, сы́вороткасабын суы — мы́льный раство́р
селте суы — щелочно́й раство́р
эремчек суы — творо́жная сы́воротка
кәбестә суы — капу́стный рассо́л
тозлаган кыяр суы — огуре́чный рассо́л
•- су агымы
- су алгыч
- су алмашы
- су алу
- су алу җайланмасы
- су анасы
- су асты дөньясы
- су аткыч
- су атчыгы
- су әйләнеше
- су балтырганы
- су баркылдагы
- су басу
- су башнясы
- су башы
- су белән җылыту
- су белән суыту
- су билгеләре
- су бите
- су борчасы
- су борычы
- су бөтнеге
- су бүлгеч
- су гөле
- су еланы
- су җәелү
- су җибәргеч
- су җыйгыч
- су җылыткыч
- су җылыту
- су иясе
- су йөрү каналлары
- су кайту
- су каналы
- су кандаласы
- су колонкасы
- су комае
- су коңгызы
- су кошы
- су көпшәле
- су куу
- су кынасы
- су кычытканы
- су кыягы
- су күзе
- су күләме
- су күрәне
- су күсесе
- су күтәрелү
- су күтәрелеше
- су күтәрткеч
- су күтәртү
- су лаләсе
- су өләшкеч
- су пәрие
- су полосы
- су салмалы
- су сыеры
- су сыерчыгы
- су сыешлык
- су тавыгы
- су талпаны
- су ташлагыч
- су ташучы
- су ташуы
- су торбасы
- су төшергеч
- су төшү
- су тычканы
- су упкыны
- су үгезе
- су үрмәкүче
- су үткәргеч
- су үткәрмәүчән
- су үткәрмәүчәнлек
- су үткәрү
- су үткәрүчән
- су үткәрүчәнлек
- су үтү
- су чаңгысы
- су чаңгычысы
- су чаяны
- су чәчәге
- су чигенеше
- су чистарткыч
- су чистарткыч корылмалар
- су чистарту
- су чыпчыгы
- су шөпшәсе
- су эте
- су юлы
- су юлын күрсәтү
- су юнәлткеч колаша
- су язы
- суга алып бару
- суга баткан кеше
- суга бату
- суга төшү
- суга чыдам
- суга чыдамлы
- суга чыдамлылык
- суда эрүчән
- суда эрүчәнлек
- судан файдалану
- судан файдаланучы••су баштан болгана — (погов.) ры́ба гниёт с головы́
су белән дә аера алмассың — водо́й не разольёшь; не разле́й вода́
су белән юып алгандай булды — как ве́тром сду́ло; как бу́дто коро́ва языко́м слизну́ла
су болгату — мути́ть во́ду
су кебек ага — течёт, что вода́ ( о больших расходах)
су кебек агылу — течь реко́й; течь широ́ким пото́ком
су кебек (су урынына) эчү — знать назубо́к; отвеча́ть без запи́нок
су кушу — прибавля́ть/приба́вить от себя́; залива́ть
су сибеп үстергәндәй — как грибы́ по́сле дождя́
су төбенә китү — идти́ ко дну; утону́ть
су төбенә җибәрү — пусти́ть (отпра́вить) на дно; утопи́ть
су язып, май төшмәс — (погов.) во́ду толо́чь -ма́сла не бу́дет (вода́ и бу́дет)
суга батканда саламга ябышу — хвата́ться за соло́минку
суга сәнәк белән язган (язылган) — на воде́ ви́лами напи́сано
суга төшеп югалган кебек — как в во́ду ка́нул
суга төшкән тавык кебек — как мо́края ку́рица; как в во́ду опу́щенный; (ходи́ть) мо́крой ку́рицей
суга төшкәндәй булды — как в во́ду ка́нул
суга төшсә, судан да коры чыга торган — из воды́ сухи́м вы́лезет
судагы балык кебек — как ры́ба в воде́
судан коры чыгу — вы́йти сухи́м из воды́
II сущ.сусыз юа, җилсез киптерә — языко́м сте́лет; язы́к хорошо́ подве́шен
-
3 водозабор
-
4 электромагнит
-
5 суыту
перех.1) прям.; перен. охлажда́ть/охлади́ть ( что) || охлажде́ниесуны суыту — охлади́ть во́ду
дәртен суыту — охлади́ть пыл
2) неперех. охладе́тькүңелне суыту — охладе́ть се́рдцем
3) остужа́ть/остуди́ть ( что)өйне суыту — остуди́ть дом
кайнар сөтне суыту — остуди́ть молоко́
ашны суыту — остуди́ть суп
4) безл. холода́ть, холоди́ть, похолода́ть, моро́зитьбүген суытып тора — сего́дня моро́зит
көн суытты — похолода́ло
5) выва́живать/вы́водить ( кого) || выва́живаниеатны суыту — выва́живать коня́
6) перен.; прост. тяну́ть, стяну́ть, стащи́ть, утяну́ть, упере́тькеше әйберен суыту — стяну́ть чужу́ю вещь
•- суыту җайланмасы
- суытып алу
- суытып бетерү
- суытып җибәрү
См. также в других словарях:
гектограф — Язма яки басма текстның күп санлы копиясен алу җайланмасы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ат — I. 1. Кешеләр йөртү һәм йөк ташу өчен файд. торган йорт хайваны, эре терлек 2. Ат башлы шахмат фигурасы 3. Юан бүрәнәне күн белән тышлап, дүрт аякка ныгытылган гимнастика җайланмасы. АТ БАШЫ – 1) Тарантаста кучер утыра торган урын 2) Ат йөртүче.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
антенна — Радиодулкыннарны тотып алу яки тарату җайланмасы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ксерокс — Ксерография ысулы белән эшли торган күчермә алу приборы 1. Ксерографик электрофотография җайланмасы 2. Шундый җайланма аркылы алынган сүрәт … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
күчергеч — 1. Өлге, үрнәк (чигү, тегү эшендә) 2. Башкаларга үрнәк булырлык нәрсә 3. Әйләнү хәрәкәтен җайланманың башка өлешенә күчерү механизмы 4. Эшне, хәрәкәтне үзгәртү җайланмасы 5. Күчермә алу өчен хезм. итә торган к. кәгазь … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сиртмә — 1. Кое баганасына аркылы беркетеп, алгы башына чиләк, койрыгына авыр нәрсә тагылган су алу күтәрү җайланмасы, юан колга. 2. Тарантас ясау, һ. б. ш. өчен эшләнгән сыгылмалы нечкә колга, җепсә. Колгалар җепсәләр тезеп ясалган тарантас арбасы һ. б.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
үлчәү — I. ф. 1. Нин. б. үлчәгеч белән кемнең яки нәрсәнең зурлыгын, күләмен билгеләү. 2. күч. Арлы бирле атлау, йөрү тур. 3. Нәр. б. урынын, әһәмиятен билгеләү, күзаллау, бәяләү 4. Җентекләп карау, күзәтү. ҮЛЧӘҮ АЛУ – Үлчәмне билгеләү. II. ҮЛЧӘҮ – и. 1 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
экстрактор — 1. Нәр. б. чыгару, аерып алу, алып ташлау җайланмасы 2. Экстракция (2) аппараты … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
